Het Sevanmeer
Ligging en omvang
Het Sevanmeer ligt in het oosten van Armenië (provincie Gegharkunik), op een plateau zo’n 1.900 meter boven de zeespiegel. Met een oppervlakte van ongeveer 1.240 km² is het niet alleen het grootste meer van Armenië, maar ook het grootste zoetwatermeer in de hele Kaukasus. Bij zijn grootste lengte meet het ongeveer 74 km en het is op het breedste punt zo’n 32 km breed. Het water van het Sevanmeer is belangrijk voor Armenië: via de rivier Hrazdan stroomt het naar het zuidoosten en levert het drinkwater en elektriciteit. Het stuwmeer wordt sinds 1978 beschermd als Nationaal Park Sevan en kreeg in 1993 internationale erkenning als Ramsar wetland, een beschermd moerasgebied, vanwege zijn natuurwaarden.
Snelle feiten
| Naam | Sevanmeer (Armeens: Սևանա լիճ) |
| Diepte | 99 meter |
| Soort water | Zoetwater |
Geschiedenis en cultuur Sevanmeer
Door de jaren heen is het waterpeil van het Sevanmeer flink veranderd. In Sovjettijd werd via een tunnel veel water afgevoerd voor irrigatie en stroomopwekking, waardoor het niveau ruim 20 meter daalde en het volume met 40% afnam. Later zijn er tunnels gebouwd vanuit omliggende bergrivieren, zodat het meer weer langzaam bijkomt. Tegenwoordig geldt het Sevanmeer als een nationaal monument en een geliefd natuurgebied (men noemt het zelfs het ‘juweel van Armenië’). Aan de oevers liggen veel oude monumenten. Het bekendste is het Sevanavank klooster: een blauw-grijze 9e eeuwse kerkengroep die vroeger op een eiland stond en nu op een schiereiland. Het klooster (gesticht in 874 door prinses Mihrimah, dochter van koning Ashot I) bestaat uit twee kleine kerken (Surp Arakelots en Surp Astvatsatsin) met typisch Armeense kruisgraffiti. Vanuit Sevanavank heb je een prachtig uitzicht over het meer en de omringende bergen. Verder vind je langs de zuidwestelijke oever van het meer het kerkhof van Noratus, beroemd om zijn veld met zo’n 900 eeuwenoude khachkars (zuilvormige gebeeldhouwde kruisen). Deze stenen met ingewikkelde patronen vertellen veel over de christelijke tradities van Armenië.
Natuur en milieu
Het Sevanmeer herbergt een rijke natuur. Er zwemmen unieke vissoorten, waaronder de Sevanforel (Salmo ischchan), die alleen hier voorkomt. Helaas is deze forel tegenwoordig bedreigd, omdat er andere, geïntroduceerde vissen in het meer zijn gezet. Toch levert het meer ongeveer 90% van alle vis uit Armenië en 80% van de rivierkreeft. Ook veel vogels trekken rond het meer; meer dan 200 soorten zijn hier gezien. Ongeveer 95 soorten broeden rond Sevan, zoals de Armeense meeuw, waarvan duizenden paartjes hier nestelen. Tijdens de trek komen roofvogels (zoals de Montagu’s harrier en steppe arend) en eenden (zoals de roodhalsfuut en de bronsfuut) langs. In de winter verblijven zelfs zeldzame ganzen (bijv. de kleine rietgans) en zwanen bij Sevan. Tegenwoordig zijn er wel zorgen over vervuiling: de rivieren rond het meer stromen door bewoonde gebieden en industrie, met als gevolg dat er metalen (bijvoorbeeld vanadium) in het water zitten die soms boven veilige grenzen liggen. De Armeense regering en natuurorganisaties houden het milieu daarom extra goed in de gaten om het meer en haar fauna te beschermen.
Eten en drinken aan het Sevanmeer
Een dag bij het Sevanmeer is niet compleet zonder te proeven van de lokale keuken. De specialiteit is de Sevanforel (Ishkhan), een zoetwatervis die hier vangst levert. Deze forel wordt meestal gegrild of gebakken en geserveerd met verse kruiden en groente uit de regio. Rond het meer vind je tal van restaurantjes en viskraampjes waar je zulke gerechten kunt proeven. Daarnaast zijn er kersverse vissoepen en kreeftengerechten (de rivierkreeft van Sevan is beroemd) te krijgen. Uiteraard ontbreken de Armeense barbecueklassiekers (khorovats) en drankjes (zoals lokale appelwijn) ook niet aan de menukaart. Samen met het prachtige uitzicht maakt het eten van verse forel en visgerechten aan het Sevanmeer een onvergetelijke ervaring.
Recreatie en toerisme
In de zomer is het Sevanmeer dé badplaats voor Armeniërs. Het heeft namelijk de enige zandstranden van het land. Langs de noordkust ligt een populaire 2,5 km lang zandstrand met hotels en resorts. Hier kan je zwemmen, zonnen, en allerlei watersporten doen: van zeilen en windsurfen tot jetskiën. Ook zijn er campings en picknickplekken langs de oever. Minder toeristisch, maar wél mooi zijn de stranden aan de oostkant van Sevan (bij dorpen als Tsovagyugh, Shorzha en het luxe Avan Marak Tsapatagh Hotel). De Armeense overheid heeft sinds 2011 meerdere openbare stranden aangelegd met faciliteiten zoals parkeerplaatsen en speelweides, zodat jong en oud van het frisse bergwater kan genieten. Ook na zonsondergang blijft Sevan leuk: op het water zie je soms verlichte boten varen en de hemel kleurt schitterend over het heldere meer.
